Έχει η Κούβα καλύτερο σύστημα υγείας από τη Δύση;

. Κωνσταντίνα Κότσαρη

 Μπορει το σύστημα υγείας μιας φτωχής χώρας να υπερέχει από αυτό των Δυτικών χωρών; Κι όμως, η απάντηση δεν είναι εύκολη. «Οι επαναστάτες γιατροί» της Κούβας, επηρεασμένοι από το επαναστατικό πνεύμα του... συναδέλφου τους Τσε Γκεβάρα, δημιούργησαν ένα σχετικά επιτυχημένο σύστημα υγείας.

Ο συγγραφέας Steve Brouwer αφηγείται στο νέο του βιβλίο την ιστορία του κουβανέζικου συστήματος υγείας που αναπτύχθηκε από την επανάσταση του 1959, τον ρόλο που διαδραματίζει καθώς και τον αντίκτυπο σε άλλες χώρες, ιδιαίτερα στη Βενεζουέλα.

Ο συγγραφέας τοποθετεί τις ρίζες του συστήματος στην κουβανική επαναστατική παράδοση. Είναι βασισμένο στις αρχές ότι όλοι οι άνθρωποι δικαιούνται μία αξιοπρεπή υγειονομική περίθαλψη. Σύμφωνα εξάλλου με τον Γκεβάρα, «η  παροχή παγκόσμιας υγειονομικής περίθαλψης είναι μια έκφραση αμοιβαιότητας και ένας τρόπος μετάδοσης επαναστατικής συνείδησης.” Τέλος, το σύστημα αυτό, είναι επίσης βασισμένο στην ιδέα του “Our America”, δηλαδή την αμοιβαιότητα των ισπανόφωνων της Αμερικής, όπως εκφράστηκε από τον Marti,  εθνικό ήρωα της Κούβας στα  τέλη του 19ου αιώνα.

Ο Brouwer εξηγεί πώς το κουβανέζικο ιατροφαρμακευτικό σύστημα διαφέρει από το το “Δυτικά” συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Το κουβανέζικο σύστημα υγείας είναι εστιασμένο στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, δηλαδή στην προληπτική ιατρική και την ολιστική προσέγγιση συμπεριλαμβάνοντας συνολικά τη  φυσική, ψυχολογική και κοινωνική ευμάρεια των ανθρώπων. Οι γιατροί είναι σχετικά χαμηλά αμοιβόμενοι. Είναι ενσωματωμένοι μέσα στην κοινότητα, ζώντας σε παρόμοιες συνθήκες με τους ασθενείς τους.

Προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών υπόβαθρων και παρέχουν στην τοπική κοινωνία τη βασική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων και φτωχών, περιθωριακών περιοχών που στερούνται άλλων υγειονομικών συστημάτων. Ο Brower χαρακτηρίζει το σύστημα αυτό ώς γενικά επιτυχημένο, καθώς ανεβάζει  τους δείκτες υγείας της Κούβας, όπως  για παράδειγμα,  βρεφική θνησιμότητα χαμηλότερη αυτής των Ηνωμένων Πολιτειών και μεγαλύτερη αναλογία γιατρών ανά κάτοικο από τις Δυτικές χώρες. 

Το βιβλίο εξερευνά πώς η “κουβανέζικη συνταγή” χρησιμοποιεί την ιατρική βοήθεια για να συσφιχθούν οι δεσμοί μεταξύ των χωρών της λατινικής Αμερικής καθώς και προσφιλών καθεστώτων σε όλον τον κόσμο.  Η Κούβα έχει δημιουργήσει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται στις ανθρώπινες καταστροφές, όπως στο σεισμό στην Αϊτή το 2010 ή ακόμα και στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον τυφώνα Κατρίνα ( Ο Τζ. Μπους δε δέχτηκε τη βοήθεια).

Το βιβλίο χαρακτηρίζεται περισσότερο ως αφηγηματικό παρά αποτελεί  μια μορφή ανάλυσης της κατάστασης.